صرفنظر از خطاهای مربوط به ساختگاه و خاک و پی و کلیات طرح ، به ویژه اصالت و انتظام طرح،
عمده ترین خطاهائی که محتمل است در طراحی ساختمانهای بتن آرمه مرتکب شویم به شرح زیراند :
خطا های طراحی
- خطا در محاسبه.
- ارزیابی نادرست اثر عوامل جوی.
- ارزیابی نادرست خورندگی محیط.
- عدم توجه به تغییر و تحول مشخصه های مصالح در طول زمان.
- خطا در تهیه نقشه ها و مدارک اجرائی.
- عدم توجه به جزئیات اجرائی.
- عدم توجه به ضوابط ، مقررات و توصیه های آئین نامه ای در موقع تهیه نقشه های اجرائی.
– خطاهای طراحی
عمده ترین خطاهای طراحی به شرح زیراند :
خطا در محاسبه
- انتخاب مدل محاسباتی نامناسب برای سازه
- خطا در ارزیابی عاملهای موثر بر سازه ، ترکیب های تعیین کننده آنها و تغییر شکل های تحمیل شده برآن
- خطا در محاسبه اثر عاملها و ارزیابی تلاشها و تغییر شکلها
- اختیار کردن مفروضات ناصحیح در مورد مشخصات مکانیکی مصالح مصرفی ، زیادتر گرفتن مقاومت های مصالح از حد قابل دسترسی
- خطا در تعیین ابعاد و مقاطع مناسب برای تحمل تلاشها که در نتیجه تنشها از حد قابل تحمل مصالح فراتر می روند.
- عدم توجه به رانش قوسها ، قابها و ستونهای غیرقائم
- عدم توجه به عواقب اثر توأم تلاشهای مختلف که ممکن است اثر یکدیگر را تشدید نمایند
- خطا در ارزیابی اثر تغییر شکلها و تغییر مکانها و یا پذیرش تغییر مکانهای زیاد که ممکن است :
- پایداری مجموعه ساختمان را تحت تأثیر قرارداده و هندسه کلی ساختمان را برهم زند.
- به کمانش و ناپایداری برخی از اجزاء و قطعات نظیر ستونها و صفحات باربر منجر شوند.
- جنبه موضعی داشته باشند و به تغییر شکلها و ترکهای بیش از حد مجاز قطعات بیانجامند.
- عدم توجه و از نظر انداختن اثرات خاص عاملها مثل ضربه زدن ساختمانها در موقع زلزله به یکدیگر ، پدیده تشدید نوسانها ، اثر وانتوری و اثر دینامیک عمود بر امتداد وزش باد در ساختمانهای باریک و بلند ناشی از گردبادهای موضعی.
10. ارزیابی نادرست واکنش ساختمان در مقابل نیروهای دینامیک.
11. اختیارکردن مفروضات نامناسب و ناهماهنگ در محاسبه مثلا محاسبه دال یا تیر به صورت آزاد و قرار ندادن حداقل مقدار آئین نامه ای آرماتور منفی در تکیه گاه و پدید آمدن ترکهای عریض در روی تکیه گاه ، محاسبه دال به صو رت گیردار روی تیر کناری و عدم توجه به پیچش تیر کناری در اثر لنگر منتقله از دال ، ترکهای عریض در روی تکیه گاه ،عدم تناسب نحوه آرماتوربندی قطعات بتنی با نحوه کارکردن آنها.
12. ارزیابی نادرست از نحوه کارکردن قطعات در مقابل بارها ، خمش در صفحات عمود ، یکطرفه یا دو طرفه بودن دالها ، قطعاتی که یکپارچه اجرا می شوند ولی مجزا محاسبه گردیده اند و در نتیجه آرماتورگذاری غلط آنها.
13. عدم توجه به ضوابط و توصیه های آئین نامه ای برای شرایط خاص که عمدتا شامل مقادیر حداقل و حداکثر مجاز هستند.
ارزیابی نادرست اثر عوامل جوی
- عدم توجه به توالی و تکرر دوره های یخبندان و باز شدن یخ.
- عدم توجه به تر و خشک شدن های متوالی و مکرر.
- عدم توجه به نوسانات دما و رطوبت و اثر آنها بر تغییر شکلهای ایجاد شده در بتن موارد بالا ممکن است از ابتدا به تخریب سطح و در طول زمان به از هم پاشیدگی بتن منجر شوند
ارزیابی نادرست خورندگی محیط
- عدم توجه به اثرات نامطلوب خاک ، آب و اتمسفر حامل املاح و گازهای خورنده.
- انتخاب و کاربرد مصالح نامناسب مثلا انتخاب نوع نامناسب سیمان یا مصرف میلگردهای مختلف در مناطق گرم ، مرطوب و آلوده به املاح خورنده که به تسهیل بروز اثر پیل و خوردگی میلگردها منجر می شود.
- عدم پیش بینی ضخامت مناسب بتن روی میلگردهای آرماتور در محیط خورنده که سبب تسهیل نفوذ عوامل خورنده به داخل بتن و تسریع در شروع خوردگی میلگردها در داخل بتن می گردد.
عدم توجه به تغییر و تحول مشخصه های مصالح در طول زمان
- وادادگی ، Creep وارفتگی ، Shirinkage ارزیابی نادرست اثر تغییر شکلهای تابع زمانجمع شدگی یا افت Relaxation
- Durability تقلیل پایایی
خطا در تهیه نقشه ها و مدارک اجرائی
- مشخص نکردن نوع مصالح مصرفی در نقشه ها و مدارک اجرائی و باز گذاشتن راههای خطاهای اجرایی.
- بیش از حد ساده کردن نقشه ها با علامات و حروف جهت سادگی ترسیم که سبب اشتباه در اجرا می شود.
- خطای نقشه کشی در ترسیم نقشه ها و رسم نقشه های اجرایی مغایر با آنچه محاسبه شده است.
- عدم کفایت مدارک اجرایی از جمله :
- عدم تصریح شرایط و مقررات حاکم بر اجرا.
- عدم تصریح رواداری ها در مدارک اجرایی.
- عدم ذکرمرحلهندی اجرا از جمله مشخصکردن ترتیب بتن ریزی قطعات یا ترتیب کشیدن کابلهای پیشنیدگی.
- تهیه نکردن نقشه های جزئیات نقاطی که به دلایل خاص نیاز به تمهیدات ویژه دارند
- ناقص بودن نقشه ها از نظر مقاطع ، جزئیات و نماهای لازم برای اجرا.
- عدم هماهنگی نقشه های اجرایی با یکدیگر و تفاوت در مقاطع و جزئیات در نقشه های مختلف یک کار.
- عدم کنترل نقشه ها و مدارک اجرایی قبل از اجرا و یا کنترل سطحی و غیر دقیق آنها.
عدم توجه به جزئیات اجرائی
- مهار نکردن کامل میلگردهای اتصال اجزاء سازه به یکدیگر (گره های تیر و ستون ) و تأمین نکردن پیوستگی.
- پیش بینی نکردن آرماتور دوخت کافی و تنگ در محل قطع و وصله میلگردها.
- پیشبینی نکردن آرماتور توزیع در محل اثر بارهای متمرکزو در مجاورت گیره های کابلهای پیشتنیدگی.
- پیش بینی نکردن آرماتور تعلیق در محل اثر بارهای آویخته.
- پیش بینی نکردن تنگ در محل خمیدگی میلگردهای کششی در گوشه های تورفته ، برای جلوگیری از رانش به فضای خالی.
- قطع و وصله همه یا قسمت اعظم میلگردهای آرماتور اصلی در یک مقطع.
- کم اختیار کردن آرماتور تقسیم دالها.
- رعایت نکردن شعاع خم میلگردهای قطور که ممکن است به خود میلگردها و مهاری آنها لطمه بزند و یا باعث شکاف خوردن بتن گردد.
- عدم دقت در آرماتوربندی دور بازشوها ی دیوارها و دالها و بیش بینی نکردن میلگرد مورب در گوشه های بازشوها.
10. عدم قراردادن میلگرد در گوشه های دالهایی که روی خاک تکیه دارند و روی آنها دیوار است (ترک خوردگی آنها )
11. تراکم بیش از حد میلگرد در پائین تیر یا دال در محل برخورد تیر به ستون که مانع عبور بتن می شود.
12. عدم وجود قلاب برای بهم بستن دو شبکه آرماتور جدار سیلوها به هم.
13. ادامه ندادن و مهار نکردن میلگردهای طولی کلاف های شالوده در زیر ستونها.
14. قرار دادن مقدار زیادی میلگرد در مقاطع با عرض کم و بتن خور نبودن مقطع.
15. مهار نکردن و پیوند ندادن دیوارهای اطراف ساختمان به اسکلت باربر برای جلوگیری از جدا شدگی و فرو افتادن آنها.
16. نزدیک بودن پیچ های مهاری کف ستون به لبه فونداسیون که در موقع زلزله خطرناک است.
17. قرار گرفتن دیوارها و تیغه ها تنها روی یک تیرچه سقف که سبب افت تیرچه و ترک خوردگی سقف و دیوارها می شود.
18. متصل نکردن تیرهای اصلی زوج به یکدیگر برای جلوگیری از تغییر شکل متفاوت آنها و تأمین مقاومت پیچشی مجموع.
19. تأمین نکردن پیوستگی کلاف های روی دیوارها.
عدم توجه به ضوابط و مقررات و توصیه های آئین نامه ای در موقع تهیه نقشه های اجرایی.
- قرار ندادن آرماتورگونه در تیرها.
- عدم رعایت مقادیر حداقل تنگ.
- ادامه نیافتن حداقل آرماتور لازم تا روی تکیه گاه.
- ادامه ندادن تنگهای ستونها در محل برخورد با تیرها و ایجاد نقطه ضعف در هنگام زلزله.
- ادامه نیافتن حداقل آرماتور منفی لازم از تکیه گاهها به سمت وسط دهانه تیر.
- قرار ندادن آرماتور فوقانی در دالهای با ضخامت زیاد.
- مشخص نکردن کلافهای قائم و افقی در سازه های با مصالح بنایی خصوصادر مناطق زلزله خیز.
- استفاده از میلگردهای ساده و بدون آج برای آرماتور اصلی … و بسیاری موارد دیگر.
عالیه داداش. دمت گرم